Nauka » Konferencje » 2014-09-25 Negacja – konteksty logiczne, antropologiczne, metafizyczne

Zakład Filozofii Instytutu Filozofii, Socjologii i Psychologii AJD w Częstochowie ma przyjemność zaprosić na konferencję pt: „Negacja –– konteksty logiczne, antropologiczne, metafizyczne”, która odbędzie się w dn. 25-26 września 2014 r. w ośrodku „Orle Gniazdo Hucisko” w Jurze (gmina Włodowice).

       Na świat zamieszkały przez podmioty ludzkie, oprócz wszelakich bytów, którym bez zastrzeżeń przysługują pozytywne charakterystyki ontologiczne, bytów zarówno zmysłowych jak i rozumowych, składają się też twory, które takim pozytywnym charakterystykom nie podlegają, bądź też nie podlegają im w pełni –– różnego rodzaju obiekty nieobecne, ukryte, milczące, wykazujące wieloraki deficyt istnienia. Do rejestru naszych środków wypowiedzi, oprócz orzekania czegoś o czymś w trybie twierdzącym, należą również te, które od takiego trybu odchodzą. Jeden z wyłomów w pozytywności bytu, być może najważniejszy, i to zarówno w sensie samego bytu jak i w sensie naszego myślenia i wypowiadania się o nim, sygnowany jest terminem „negacja”. Negacja pozwala rozszerzyć nasz świat, na ogół konkretny, masywny i uchwytny, o swoistą „strefę cienia”, ale też zarazem dostarcza niezliczonych problemów filozoficznych myślicielom zastanawiającym się, jak to możliwe, że oprócz kontaktu z tym, co jest, czymś równie naturalnym wydaje się obcowanie z tym, czego nie ma. Oczywiście, zajmowanie się negacją w niezliczonych debatach filozofów tematowi temu poświęconych, jak również benedyktyński trud logików starających się sformalizować nasze myślenie w kategoriach negatywnych –– to jedynie wierzchołek góry lodowej sposobów przejawiania się negacji w naszym życiu. Jej puls wyczuwalny jest w tak podstawowych fenomenach egzystencjalnych, jak osamotnienie, rozłąka, tęsknota, wreszcie śmierć, gdy nasza wola przebywania z kimś musi uderzyć o mur nieobecności tego kogoś. Negacja wyziera nie tylko z abstrakcyjnej logicznej problematyki prawdy i fałszu, lecz dotyka nas boleśnie pod postacią kłamstwa osób, którym wcześniej zaufaliśmy lub też drastycznych, „wołających o pomstę do nieba” pogwałceń zasady prawdziwości w wypowiedziach osób publicznych. W sferze religijnej negacja kryje się pod powierzchnią naszych apeli i modlitw do sprawczych mocy opatrznościowych, co do których przeczuwamy, że naiwne na ich temat wyobrażenia są tylko powierzchnią skrywającą niepoznawalne i niewyrażalne głębie. Głębiom tym, jak i w ogóle wyznaniu, że nie wszystko w naszym życiu wiemy i rozumiemy, próbujemy dać wyraz również na terenie sztuki. A są to tylko niektóre z licznych przykładów uczestnictwa negacji w porządku naszego życia. Powyższym kręgom problemowym oraz, oczywiście, historycznym refleksjom na ich temat w twórczości filozoficznej i artystycznej Zakład Filozofii AJD w Częstochowie pragnie poświęcić konferencję naukową. W charakterze zestawu pytań startowych mających dopomóc naszej przenikliwości w mierzeniu się z tymi trudnymi i fascynującymi sprawami proponujemy następujące zagadnienia:

Ø jakich nowych przemyśleń wymaga dziś od nas rozumienie zasady, że byt jest, niebytu nie ma?

Ø  czym jest nicość i jaki jest jej status bytowy, o ile w ogóle można sensownie zadać takie pytanie?

Ø jaki jest istotny sens zasady omnis determinatio est negatio i jaki znajdowała ona wyraz w filozofii?

Ø co znaczy zdanie Hegla: „Czysty byt i czyste Nic są więc jednym i tym samym”?

Ø czy istnieją byty, do których dostęp poznawczy mamy jedynie w drodze negacji?

Ø  czy istnieją negatywne stany rzeczy?

Ø  czy pozytywność istnienia daje się stwierdzić nawet w przypadku negacji, to jest - czy można prawomocnie powiedzieć, że negatywne przedmioty i stany istnieją?

Ø  czy istnienie i nieistnienie jest stopniowalne, a w związku z tym, czy można dosłownie rozumieć słynne zdanie z Chatki Puchatka: „Im bardziej Puchatek zaglądał do środka, tym bardziej Prosiaczka tam nie było”?

Ø  jakie wnioski metafizyczne płyną z kwestii Mefistofelesa w Fauście Goethego zaczynającej się od słów: „Ja jestem duch, co zawsze mówi: nie”?

Ø  czy negacja w porządku myślenia daje jedynie wyraz naszym ograniczeniom poznawczym, czy też istnieją byty o negatywnej strukturze ontologicznej?

Ø  jaki jest udział negacji we współczesnych systemach logicznych i czy jest to niekiedy udział wyróżniony?

Ø jaka jest rola negacji w tzw. modalnych trybach wypowiedzi (konieczność, możliwość)?

Ø czy problemy logiczne i ontologiczne związane z negacją przekładają się na nihilizm w wymiarze aksjologicznym?

Ø  czy zło jest tylko brakiem, tak więc negacją dobra?

Ø  czy negacja jest niezbywalnym składnikiem doświadczenia mistycznego?

Ø   jaką rolę odgrywa negacja w porządku egzystencjalnym naszego życia?

Ø  czym jest nihilizm?

Ø czy umiejętność operowania negacją jest właściwa tylko człowiekowi, czy też jej ślady odnaleźć można również w świecie zwierzęcym?

Tym oraz innym zagadnieniom, tematyzującym fenomen negacji, poświęcona ma być nasza konferencja. Opłata konferencyjna wynosi 400 zł. (w ramach opłaty konferencyjnej pokrywamy koszty jednego noclegu oraz posiłków). Wpłaty do 19.09.2014 r. na konto: Raiffeisen Bank Polska SA 23 1750 1035 0000 0000 1301 1378. Właściciel konta: Akademia im. J. Długosza, 42-200 Częstochowa, ul. Waszyngtona 4/8. Proszę podać koniecznie swoje imię i nazwisko; tytuł wpłaty: konferencja „Negacja”. Zgłoszenia i abstrakty o objętości 1 strony znormalizowanego „komputeropisu” (najprościej mailowo, organizatorzy zastrzegają sobie prawo oceny i selekcji abstraktów) prosimy kierować do 30.06.2014 r. na adres:

Zakład Filozofii, Akademia im. Jana Długosza, 42-200 Częstochowa, ul. Zbierskiego 2/4

Z wyrazami szacunku

prof. zw. dr hab. Andrzej Zalewski

Kierownik Zakładu Filozofii AJD w Częstochowie

Kwestie organizacyjne:

dr hab. Maciej Woźniczka

Zakład Filozofii AJD

42-200 Częstochowa

www.zfi.ajd.czest.pl

m.wozniczka@ajd.czest.pl

mwoznicz@uni.lodz.pl

Pliki do pobrania:

program konferencji